Sformułowanie cloud computing zostało pierwszy raz zdefiniowanie przez profesora Ramnath Chellappa (University of South California) w trakcie wykładu w 1997 roku jako „paradygmat, w którym granice mocy obliczeniowej będą określane przez parametry ekonomiczne, a nie ograniczenia technologiczne”. Tak naprawdę chmura obliczeniowa nabrała na znaczeniu w latach 2006 i 2007. W 2006 roku Amazon uruchomił serwis Amazon Web Services oferujący usługi IaaS. Pierwszeństwo dało przewagę konkurencyjną AWS, która trwa do dzisiaj.
W 2007 roku firmy IBM, Microsoft i Google zaczęły również inwestować w chmurę obliczeniową. W 2012 roku wartość rynku chmury publicznej przekroczyła 100 miliardów dolarów i od tego czasu rośnie w tempie dwucyfrowym. W głównej mierze do tego wzrostu przyczyniły się gospodarki zachodnie. Dzisiaj nasycenie usługami chmurowymi w Stanach Zjednoczonych wynosi ok. 90%, a w Europie Zachodniej od 40% do 60%. Niestety Polska nie załapała się na tę pogoń za nowoczesnymi technologiami. W dawnym bloku sowieckim adaptacja chmury wynosi ciągle około 10-20% i jest ściśle skorelowana z cyfryzacją społeczeństwa.
Czy to oznacza, że pociąg o nazwie „cyfrowa transformacja” odjechał? Niekoniecznie. Chmura ponownie zyskuje na popularności w Polsce. Coraz więcej firm decyduje się na umieszczanie aplikacji w chmurze. Wyłaniają się też pierwsze firmy, które traktują chmurę obliczeniową jako strategię, a nie tymczasowe rozwiązanie problemów operacyjnych. Firmy dostały też bardzo mocne wsparcie z rynku. Z jednej strony pojawiły się inicjatywy takie jak Operator Chmury Krajowej, który ma pomóc przedsiębiorstwom w szybszej adaptacji nowoczesnych rozwiązań chmurowych m.in. poprzez oferowanie najnowocześniejszych technologii oraz minimalizację ograniczeń prawno regulacyjnych. Z drugiej strony globalni dostawcy chmury publicznej tacy jak Google decydują się na inwestycje w Polsce, co zniesie ograniczenie związane z lokalizacją danych.
Zwiększa się także świadomość korzyści związanych z chmurą. Coraz częściej zarządzający dostrzegają korzyści z warstw PaaS i SaaS, a nie tylko IaaS – np. szybsze wydawanie oprogramowania, nowe funkcjonalności biznesowe, automatyzacja, skalowalność i niezawodność infrastruktury. MAAG (Microsoft, AWS, Alibaba, Google) inwestują miesięcznie ok. 2 miliardy dolarów w nową infrastrukturę, więc ciężko jest z nimi konkurować samemu. Jednak czy polskie firmy zupełnie zrezygnują z infrastruktury on-premises? Okazuje się, że nie. Europa (w odróżnieniu od USA) najprawdopodobniej pójdzie w scenariusz chmury hybrydowej w najbliższych latach. Ze względu na wysoki dług technologiczny, regulacje i większą niechęć do migracji danych do chmury polskie firmy również będą podążać w kierunku chmury hybrydowej. Chmura hybrydowa to połączenie chmury prywatnej (w lokalizacji firmy) z chmurą publiczną. Ważne jest, że chmura prywatna musi technologicznie odpowiadać zaawansowaniem chmurze publicznej tak, żeby środowiska informatyczne mogły być w łatwy sposób przenaszalne z jednej platformy na drugą. De facto, chmura prywatna wymaga czasami większych nakładów inwestycyjnych niż chmura publiczna. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie zaplanowanie działań związanych z transformacją chmurową zaczynając od zdefiniowania strategii chmurowej, która powinna być pierwszym krokiem dla zarządu firmy przed podjęciem decyzji o inwestycji. Strategia chmurowa powinna opisywać następujące obszary: wartość, korzyści biznesowe, finanse, strategia usług, strategia i architektura aplikacji, cyberbezpieczeństwo, strategia infrastruktury IT, strategia zarządzania danymi, model realizacji migracji, strategia DevOps, zarządzanie zmianą. Jednak ogólna strategia wejścia do chmury nie wystarczy, ponieważ każda branża charakteryzuje się innymi ograniczeniami i korzyściami płynącymi z rozwiązań opartych o chmurę obliczeniową. Spójrzmy na niektóre z nich.
Finanse i bankowość
Analizując sektor finansowy warto sięgnąć do przykładów firm, które już dzisiaj czerpią korzyści z chmury obliczeniowej. Najbliższym dla rodzimego rynku jest Santander Bank, który już dawno zdefiniował strategię chmurową. W pierwszej kolejności Stantander zbudował chmurę prywatną, do której został zmigrowany bank macierzysty (Hiszpania), kraje Europy Zachodniej oraz Ameryki Łacińskiej. Następnie Zarząd Santandera zdecydował się na utworzenie „Cloud Center of Excellence” po to, aby zmigrować wybrane środowiska do chmury Microsoft Azure. Barclays – jeden z głównych graczy na rynku finansowym w Wielkiej Brytanii – zdecydował się zamknąć centra przetwarzania danych i zmigrować systemy IT do chmury AWS. Natomiast HSBC podpisał kontrakt z Google na migrację wybranych środowisk do GCP (Google Cloud Platform).
Czytaj również:
Polski sektor finansowy zmaga się z dużą niepewnością związaną z regulacjami UE i KNF. Mimo regulacji największe banki w Polsce coraz poważniej myślą o korzystaniu z chmury. Część banków już dzisiaj przechowuje niekrytyczne aplikacje w chmurze. Stanowią one jeszcze ułamek całej architektury, ale jest to dobry początek. Prawdopodobnie, docelowym scenariuszem dla polskich banków będzie chmura hybrydowa, tj. elastyczne środowiska wymagające łatwej skalowalności, szybkości wdrażania nowych funkcjonalności oraz zmiennej konsumpcji zostaną zmigrowane do chmury publicznej, natomiast aplikacje przetwarzające dane krytyczne (np. core-banking) będą używać chmury prywatnej. Kluczowym elementem będzie połączenie aplikacji przetwarzanych w chmurach publicznych i prywatnej w jedną platformę hybrydową, w celu optymalizacji kosztów, ułatwienia zarządzania, a także odpowiedzi na wymagania biznesu i konsolidującego się rynku.
Energetyka, przemysł paliwowy i wydobywczy
Sektor energetyczny jest również sektorem regulowanym ze znaczącym udziałem kapitału państwowego. Oznacza to sytuację podobną do branży finansowej, gdzie uczestnicy rynku bardzo uważnie będą wybierać aplikacje i dane, które można zmigrować do chmury publicznej. Ponieważ przetwarzanie danych na terenie kraju jest tutaj nie bez znaczenia lokalizacja danych będzie jednym z kluczowych czynników sukcesu.
Ciekawym przykładem transformacji chmurowej jest firma ENEL – druga największa firma energetyczna na Świecie, która zdecydowała się na migrację wszystkich aplikacji (w tym wyłączenie własnych centrów przetwarzania danych) do chmury publicznej (głównie w oparciu o AWS). Była to do tej pory największa migracja do chmury publicznej na Świecie. Ten przykład pokazuje, że nawet w sektorach regulowanych chmura nie powinna być traktowana jak ograniczenie, ale jak szansa na dalszy rozwój.
FMCG i handel detaliczny
Przykładem dużej transformacji chmurowej w branży FMCG jest migracja systemu SAP i towarzyszących aplikacji firmy Calsberg do chmury Microsoft Azure. Podstawowym wyzwaniem była rozproszona charakterystyka biznesu, ponieważ Calsberg jest obecny w ponad 150 krajach i zarządza 140 różnymi markami. Migracji do chmury towarzyszyła transformacja infrastruktury, która została zredukowana dwukrotnie. Należy zauważyć, że branże FMCG i retail mają najłatwiejszą sytuację, ponieważ nie obowiązują ich twarde regulacje jak w przypadku sektorów finansowego i energetycznego. Z drugiej strony sektor ten jest pod ciągłą presją kosztową ze względu na niskie marże i dużą konkurencję. Firmy z tej branży muszą się konsolidować i optymalizować operacje, żeby osiągnąć efekt skali. Dlatego najlepszym rozwiązaniem wydaje się być chmura publiczna.
Chmura przeżywa renesans w Polsce ze względu na coraz lepsze uwarunkowania rynkowe i gotowość firm do śmiałych inwestycji w nowe technologie. Jak pokazują przykłady największych transformacji chmurowych firmy decydują się na migrację do chmury publicznej ze względu na presję kosztową i chęć wdrażania innowacji, bez których konkurencja na globalnym rynku nie jest możliwa. Ponieważ rynek sprzyja takim decyzjom możemy spodziewać się szybkiego wzrostu wykorzystania usług chmurowych w najbliższych latach.
